Dr. İbrahim KARAER
Türk Ocakları, başlangıçtan itibaren benimsediği hedefler doğrultusunda çalışmalarına devam etmiş; yaptığı yayın faaliyetleriyle de Türklük bilincini geliştirmek ve bütün Türkler arasında dil ve kültür birliğini sağlamak için çalışmıştır. Bu konuşmamda; Cumhuriyete giden yolda önemli bir kilometre taşı olan Türk Ocaklarının ve Ankara Türk Ocağının yayınlarından söz edeceğim. Türk Ocakları 1912’den günümüze bazen düşman eliyle, bazen kendini feshederek, bazen askeri darbelerle faaliyetine ara vermek zorunda kalmıştır.
Türk Ocaklarının Birinci Faaliyet Dönemi (1912-1920)
25 Mart 1912 tarihinde İstanbul’da açılan Türk Ocağının amacı ve bu amacı gerçekleştirmek için takip edeceği yol 1912 tarihli Türk Ocağı nizamnamesinde şöyle belirlenmiştir:
Madde 2: “Cemiyetin maksadı, akvam-ı İslamiyenin bir rükn-i mühimi olan Türklerin milli terbiye ve ilmi, içtimai, iktisadi seviyelerinin terakki ve ilasıyla Türk ırk ve dilinin kemaline çalışmaktır.
Madde 3: Cemiyet maksadını elde etmek için Türk Ocağı adlı kulüpler açarak dersler, konferanslar, müsamereler tertip, kitap ve risaleler neşredecek, mektepler açmaya çalışacaktır. Milli serveti korumak ve çoğaltmak için her türlü meslek ve sanat erbabı ile görüşerek iktisadi ve zirai teşvik ve irşatlarda bulunacak ve bu gibi müesseselerin doğup yaşamasına elden geldiği kadar yardım edecektir.
Madde 4: Ocak maksadını tahsile çalışırken sırf milli ve içtimai bir vaziyette kalacak, asla siyasetle uğraşmayacak ve hiçbir vakit siyasi fırkalara hadim bulunmayacaktır”
Türk Ocağının kuruluşundan itibaren maksadını elde etmek için yayın faaliyetine önem verdiği anlaşılıyor. 1912-1920 yıllarını kapsayan ilk dönemde; İstanbul Türk Ocağı tarafından üç broşür, bir sanayi sergisi kataloğu, dört adet dernek tüzüğü ve bir dergi ve bir gazete yayımlanmıştır. Türk Ocaklarının yüz yıllık geçmişine damgasını vuran en önemli yayın faaliyetlerinden birisi, Türk Yurdu dergisini başarıyla günümüze taşıması ve yaşatmasıdır. Türk Yurdu Cemiyeti tarafından 17 Teşrin-i Sani 1327 (30 Kasım 1911) tarihinde “Türklerin faydasına çalışır” alt başlığı ve “Türklüğe hizmet etmek, Türklere fayda dokundurmak“ amacıyla yayın hayatına başlayan Türk Yurdu mecmuası, daha sonraları Türk Ocağının yayın organı olmuştur. İstanbul Türk Ocağı, Türk Yurdu Dergisinin yanında Aralık 1918 – Ocak 1920 tarihleri arasında “Ocaklılara Ocak İdare Heyetinin Tebliğ Vasıtasıdır” alt başlığı ile Türk Ocağı Postası adlı bir gazete yayımlamıştır.
Uzun yıllar Türk Ocakları başkanlığını yürüten Hamdullah Suphi Tanrıöver, Meşrutiyet döneminde Osmanlı Devleti sınırları içinde ve dışında 35 kadar Türk Ocağı açıldığından söz etmiştir. Tanrıöver’in isimlerini verdiği Ocaklar arasında Ankara Türk Ocağının adı yoktur. Daha sonra yapılan araştırmalarda da bu dönemde Ankara’da Türk Ocağı açıldığına dair elimizde bilgi mevcut değil. Bu dönemde İstanbul dışında faaliyet gösteren Afyonkarahisar, Bursa ve İzmir Türk Ocakları birer adet nizamname yayınlamışlardır. İzmir Türk Ocağı, Aydın vilayetindeki Türk Ocakları için bir çalışma programı hazırlamış ve bunu 1914 yılında yayımlamıştır. Konya Türk Ocağı 10 günde bir Ocak (8 Kasım 1917- 30 Mayıs 1918), Giresun Türk Ocağı da 15 günde bir Ana Türk Yurdu (1917- ? ) adlı dergi yayımlamışlardır. Türk Yurdu’nun 23 Eylül 1331 tarihli sayısında çıkan bir haberden (s.2758), Ödemiş Türk Ocağının küçük bir matbaa tesis ederek her gün gelen telgrafları bastığı, bundan başka faydalı risaleler yayımladığını öğreniyoruz. Ancak, Ödemiş Türk Ocağı matbaasında basılan bu yayınlardan günümüze intikal eden nüshaları yoktur.
Türk Ocaklarının İkinci Faaliyet Dönemi (1922-1931)
İstanbul Türk Ocağı ve Anadolu’da açılan Türk Ocakları düşman eliyle kapatılmış, 9 Eylül 1922 tarihinde Büyük Zaferin kazanılmasından sonra yurt çapında yeniden açılmaya başlanmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Devletinin fikri temellerinin atılmasında pay sahibi olan Türk Ocakları, yeni Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk’ün yanında yer almışlar; Milli Mücadelenin kazanılması ve inkılapçı fikirlerin yayılması için var güçleriyle çalışmışlardır. Türk Ocaklarının ikinci faaliyet döneminde 300’den fazla Türk Ocağı açılmıştır. Bu Ocaklardan biri 29 Aralık 1922 tarihinde kurulan ve 23 Nisan 1923 tarihinde resmi açılışı yapılan Ankara Türk Ocağıdır. Türk Ocakları 10 Nisan 1931 tarihinde kendini feshettiğinde yurt çapında 264 Ocak faaliyet göstermekte idi.
Türk Ocaklarının ikinci faaliyet döneminde genel merkez ve şubeler tarafından Türk Ocağı Yasasının on altı farklı baskısı yapılmıştır. Ayrıca Genel Merkez tarafından 1924, 1926, 1927 ve 1928 yıllarında toplanan Türk Ocakları Kurultay zabıtları ile iki talimatname, bir mesai programı yayımlanmıştır. Türk Ocakları Merkez, Hars, İlim ve San’at Heyetleri tarafından Türk tarihi, Türk dili, Türk edebiyatı, Türk sanatı, dünya klasikleri, Ocak faaliyetleri vb. konularda on yedi kitap ve Türk Yurdu mecmuası yayımlanmıştır.
Ankara Türk Ocağı, 1923 yılı başlarında Türk Yurdu dergisinin “Türk Ocağı” adına yayınlanmasını kararlaştırmış ve derginin birinci sayısı 15 Mart 1339 (1923) tarihinde yayınlanmıştır. Türk Yurdu, 15 Haziran 1339 (1923) tarihine kadar 15 günde bir 18×25 cm ebadında, 32 sayfa halinde 4 sayı çıkmıştır. Bu tarihten sonra derginin yayını durmuş; Ekim 1924’de Türk Ocakları Genel Merkezi yayın organı olarak tekrar çıkmaya başlamıştır. Bu dönemde; Adana Türk Ocağı Altın Yurt Mecmuası (15 Mayıs 1923 – 11 Ekim 1923) ve bir faaliyet raporu; Afyonkarahisar Türk Ocağı bir broşür, Bursa Türk Ocağı üç yasa, Edirne Türk Ocağı iki yasa, Eskişehir Türk Ocağı bir kitap, Isparta Türk Ocağı “Sidre” (1923- ?) adlı bir mecmua, İstanbul Türk Ocağı üç yasa, dört faaliyet raporu, iki takvim; İzmir Türk Ocağı “Fikirler Mecmuası” ve “Türk Gençleri Mecmuası”, iki kitap ve bir faaliyet raporu; Ladik Türk Ocağı bir kitap, Sarıkamış Türk Ocağı iki broşür, Silifke Türk Ocağı “Silifke”de Göksu”, Sinop Türk Ocağı “Türk Bahçesi”, Sivas Türk Ocağı “Birlik” adlı dergiler yayımlamışlardır. Bu yayınlardan bazıları maalesef günümüze ulaşmamıştır.
Türk Ocağı Matbaaları
Türk Ocaklarının fikir hayatımıza katkılarından biri de matbaa faaliyetidir. Türk Ocaklarının ilk yıllardan itibaren matbaaya önem verdikleri anlaşılıyor. 1915 yılında Ödemiş, 1923 yılında Afyonkarahisar, 1925 yılında Ordu Türk Ocağının birer matbaaya sahip oldukları görülüyor. Aynı yıllarda Konya Türk Ocağının matbaa kuracağına dair basında bir haber çıkmıştır. Ancak Konya Türk Ocağının matbaa kurma teşebbüsünün gerçekleşip gerçekleşmediği hakkında elimizde bilgi mevcut değil. Türk Ocakları Merkezinde 16 Ocak 1927 tarihinde son derece gelişmiş bir matbaa kurulmuştur. Türk Ocakları Merkez Heyeti Matbaası, Ankara ve İstanbul matbaaları arasında en iyilerinden biri olarak nitelendirilmiştir.
Türk Ocaklarının 1922-1931 yıllarında yayın sahasında komple bir çalışma içine girdikleri ve bu çalışmayı gerçekleştirmek için altyapı oluşturmayı amaçladıkları görülmektedir. Bir taraftan Türk kültürünün kaynaklarını oluşturan temel eserlerin yeniden kültür hayatımıza kazandırılması, diğer taraftan milliyetçi, inkılapçı düşünceleri işleyen eserlerin yazılması teşvik edilmiş, yabancı ülkelerde yayınlanan Türklükle ilgili eserlerin ve dünya klasiklerinin Türkçeye kazandırılması için tercüme faaliyetlerine önem verilmiştir. Ortaya çıkan bu eserlerin daha ucuz ve kaliteli bir şekilde basımını gerçekleştirmek için Ankara’da çok gelişmiş bir matbaa kurulmuştur. Ancak bütün bu çabalara rağmen Türk Ocakları Genel Merkezi ve şubelerin yaptıkları yayınların sayısı sınırlı olmuştur. Savaştan yeni çıkmış bir ülkede yaşanılan ekonomik sıkıntıların, harf inkılâbının ve Türk Ocağı yasalarındaki merkeziyetçi yayın politikasının; yayın faaliyetini olumsuz yönde etkilediği söylenebilir.
Türk Ocaklarının Üçüncü Faaliyet Dönemi (1949-1980)
Türk Ocakları, 1949 yılında Hamdullah Suphi Tanrıöver başkanlığında yeniden faaliyete geçmiştir. 12 Eylül 1980 tarihine kadar devam eden üçüncü faaliyet döneminde 20 Türk Ocağı şubesi açılmıştır. Bu dönemde Türk Ocakları Genel Merkezi tarafından “Türk Yurdu” dergisi yayınlanmaya devam edilmiş, Türk Ocağını tanıtmak maksadıyla bir kitap yayımlanmıştır. Adana Türk Ocağı iki kitap, Aydın Türk Ocağı bir beyanname, Erzurum Türk Ocağı bir kitap, Denizli Türk Ocağı bir yasa, İstanbul Türk Ocağı iki yasa, İzmir Türk Ocağı üç bildiri, iki broşür, bir faaliyet raporu, Mersin Türk Ocağı iki kitap yayımlamıştır. Bu dönemdeki Ocak yayınları, sayı, hacim ve kalite yönünden yetersizdir. Bu yetersizliğe rağmen Ocakların yayın yapma konusunda şartları zorladıkları anlaşılıyor. Mesela; Mersin Türk Ocağı kitap satışından elde edilecek gelir ile “Gençlik Dergisi” yayımlamayı hedeflemiştir.
Türk Ocaklarının üçüncü faaliyet döneminde Ankara Türk Ocağı tarafından iki adet Türk Ocağı yasası ve iki adet bülten yayınlanmış; ayrıca kitap yayını için planlama yapılmıştır.
– Ankara Türkocağı İleri Saz Teşkilatı Bülteni (15 Haziran 1957 – 15 Kasım 1957)
Ankara Türkocağı İleri Saz Teşkilatı Bülteni’nin birinci sayısı 15 Haziran 1957 tarihinde yayımlanmıştır. Bültenin Sahibi ve Mesul Müdürü Rıza Dilmaç’tır, birinci sayıda “Çıkarken” başlıklı yazıda; “Prensibi fedakârlık ve hedefi milli gaye olan Türkocağı İleri Saz Teşkilatı, gerek mensubunu, gerekse meraklılarını tenvir etmek gayesiyle ufak bir bülten çıkarmaya karar vermiştir” denilerek bültende; musikimizin beynelmilel olabilmesi yolundaki çalışmalar, düşünceler, temenniler ile musiki ve müzisyenlerle ilgili yazı, tartışma ve haberlere yer verileceği ifade edilmiştir. Bülten, 19×25 cm. ebadında, 2 sayfa halinde 15 Haziran – 15 Kasım 1957 tarihleri arasında beş sayı çıkmıştır. Bülten’in 1-5. sayıları Millî Kütüphane süreli yayınlar koleksiyonunda 1970SB381 numarada kayıtlıdır.
Ankara Türkocağı Haber Bülteni (15.5.1965- ? )
Ankara Türkocağı Haber Bülteni’nin birinci sayısı 15 Mayıs 1965 tarihinde yayımlanmıştır. Ankara Türk Ocağı tarafından on beş günde bir teksir halinde çıkarılması kararlaştırılan Bülten başlığının altında; “Bu Bülten, Ankara Türkocağı Yönetim Kurulu tarafından her on beş günde bir çıkarılır” ibaresi yer almıştır. Bültenin, 31.05.1965 tarihinde ikinci sayısı çıkmıştır. İkinci sayıdan sonra bültenin çıkıp çıkmadığı konusunda elimizde bilgi yok. Bültende çıkan yazıların büyük bir kısmı Ankara Türk Ocağı faaliyetleriyle ilgilidir. Ankara Türk Ocağı Haber Bülteni 22×32 cm. ebadında, 4 ve 5 sayfa olarak çoğaltılmış ve ücretsiz dağıtılmıştır. Bülten’in birinci ve ikinci sayısı, Ankara Milli Kütüphane süreli yayınlar koleksiyonunda 1965SB241 numarada kayıtlıdır.
Ankara Türk Ocağı Haber Bülteni’nin 2. sayısında; Ankara Türk Ocağı Basın-Yayın ve Propaganda Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Komünistler Bir İhtilali Nasıl Çıkarırlar?” isimli kitabın satışa arz edileceği, Ocakta verilen konferansların tamamını içine alan bir kitap bastırılmasının düşünüldüğü belirtilmiştir. Ancak bu kitapların basılıp basılmadığı konusunda elimizde bilgi mevcut değil.
Türk Ocaklarının Dördüncü Faaliyet Dönemi (1986-
12 Eylül 1980 Askeri Darbesiyle faaliyetleri durdurulan Türk Ocakları, Başbakan Turgut Özal’ın katılımıyla 1986 yılında düzenlenen muhteşem bir törenle faaliyetine yeniden başlamıştır. Bu dönemde Türk Ocaklarının kitap / broşür / dergi / gazete / bülten yayımı konusunda daha çok çaba gösterdikleri görülüyor. Bu dönemde dikkat çeken yayın faaliyetlerinden en önemlisi; gerek genel merkez, gerekse şubeler tarafından düzenlenen kongre, konferans, panel, sempozyum vb. bilimsel toplantılarda sunulan bildirilerin ve yapılan konuşmalar ile kurultay raporlarının kitap halinde yayımlanmasıdır. Türk Ocakları Genel Merkezi 1986’dan günümüze 9 adet yasa, tüzük; 17 adet Kurultay raporu, diğer kurumlarla ortaklaşa üretilen 19 kitap dahil 152 kitap ve başta Türk Yurdu dergisi olmak üzere 6 adet dergiyi kültür hayatımıza kazandırmıştır.
Türk Ocakları şubelerinin 1986-2022 yılları arasında 44 adet dergi/gazete/bülten; altısı diğer kurumlarla ortaklaşa olmak üzere 248 adet kitap/broşür; 12 adet takvim yayımladığını tespit ettik. Türk Ocaklarının 111 yıllık tarihinde “Türklere fayda dokundurmak”, “Türklüğe hizmet etmek”, bütün Türkler arasında “dilde, fikirde, işte birliği” sağlamak amacıyla 56 adet dergi/gazete/bülten; 498 adet kitap yayınladıkları görülüyor. Tespitlerimizde bazı eksiklikler olduğunu tahmin ediyoruz. Türk Ocaklarının yayıncılık konusunda başarılı olduklarını söylemeliyiz. Türk Yurdu dergisinin 112 yıldır yaşatılması bile büyük bir başarıdır. Bunun yanında Türk Ocakları Genel Merkezi ve şubeler tarafından Türklüğü ilgilendiren önemli gün ve olaylarla ilgili çok sayıda basın bildirisi yayınlanmıştır. İstanbul Türk Ocağı, Trabzon Türk Ocağı ve bazı Ocaklarımız Türk dünyasını aydınlatan ve Türk kültürüne hizmet eden güzel eserler ortaya koymuşlardır. Türk Ocakları, radyo, televizyon, internet, facebook, instagram, twitter gibi görsel iletişim araçlarından da geniş ölçüde yararlanmaktadır.
1986’dan Günümüze Ankara Türk Ocağı Yayınları
Ankara Türk Ocağı 2000-2023 yılları arasında 70 kitap, 1 bülten yayımlayarak Türk Ocakları şubeleri arasında ilk sırada yer almıştır. 2002 yılına kadar sadece bir broşür yayımlayan Ankara Türk Ocağı, Türkân Hacaloğlu’nun şube başkanlığına seçilmesinden sonra bu konuda büyük bir atılım yapmıştır. Ankara Türk Ocağı yayınlarını beş grupta değerlendireceğiz.
A- Ankara Türk Ocağı 2004, 2005, 2007, 2010, 2012, 2014, 2016, 2019 ve 2022 yıllarına ait genel kurul faaliyet raporlarını yayımlanmıştır. Bu kategorideki yayınlar, Ankara Türk Ocağının ait olduğu dönem içerisinde gerçekleştirdiği faaliyetlerle ilgili yazı ve fotoğraflardan oluşmaktadır. Cumhuriyetin ilk yıllarında başlayan bu geleneğin, Türk Ocakları Genel Merkezi ve Ankara Şubesi tarafından günümüzde sürdürülüyor olması takdire şayandır. Bu uygulama, Türk Ocaklarının topluma karşı şeffaflığın en güzel örneğidir. Bu yayınlar, Türk Ocaklarının düşünüş ve faaliyetleri hakkında topluma bilgi sunan birinci el kaynaklar olması bakımından önemlidir. Ayrıca savaş, ihmal veya kasıt sebebiyle yaklaşık 70 yıllık arşivini kaybeden bir kurumun, yeni dönemde arşivlik bilgilerini kamuoyu ile paylaşarak kendi hafızasına sahip çıkması bakımından değerlidir.
1– Türk Ocakları Ankara Şubesi 10. Olağan Genel Kurul Faaliyet Raporu (2002-2004), Ankara, 2004, 32 s. (Yayın nu. 6)
2– Ankara Şubesi 11. Genel Kurul Raporu (14.12.2003- 03.12.2005). Ankara, 2005, 36 s. 20 cm. (Yayın nu. 21)
3– Türk Ocakları Ankara Şubesi 12. Genel Kurul Raporu. Ankara, 2007, 48 s. 20 cm. (Yayın nu. 33)
4- Türk Ocakları Ankara Şubesi 13. Olağan Genel Kurul Faaliyet Raporu (12.01.2008- 23.01.2010). Ankara, 2010, 36 s. 20 cm. (Yayın nu. 45).
5– Türk Ocakları Ankara Şubesi 14. Olağan Genel Kurul Raporu. Ankara, 2012, 48 s. (Yayın nu. 51).
6- Türk Ocakları Ankara Şubesi 15. Olağan Genel Kurul Raporu. Ankara, 2014, 40 s. ((Yayın nu. 57).
7- Türk Ocakları Ankara Şubesi 16. Olağan Genel Kurul Raporu (08.02.2014-10.01.2016) Ankara 2016, 48 s. (Yayın nu. 62).
8- Türk Ocakları Ankara Şubesi 17. Olağan Genel Kurul Raporu (10.01.2016-.09.02.2019), Ankara 2019, 72 s. (Yayın nu. 68).
9- Türk Ocakları Ankara Şubesi 18. Olağan Genel Kurul Raporu. Ankara 2022, 20 s. (Yayın nu. 69).
B- Türk Ocakları Ankara Şubesi, Türkçülük tarihine ve Türk Ocakları tarihine ışık tutan üniversitelerde hazırlanan doktora ve yüksek lisans tezleri ile Türk tarihi ve Türkçülükle ilgili bazı araştırmaları da kitap halinde yayınlamıştır.
1- Türk Ocağının Taşra Dergileri / Ahmet Bozdoğan. Ankara, 2006. 195 s. res. tablo, 24 cm. (Yayın nu. 25. Araştırma dizisi; 1). Bu eser, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır.
2– Atatürk’ün Türk Ocaklarını Ziyaretleri ve Yaptığı Konuşmalar / Eren Akçiçek, Mehmet Karayaman. Ankara, 2008. 214 s. fotog. 24 cm. (Yayın nu. 36. Araştırma dizisi; 5)
3– Dündar Taşer’in Fikir Hayatı / Muzaffer Çatak. Ankara, 2010. 126 s. res. 24 cm. (Yayın nu. 47, Araştırma dizisi; 9). Bu eser, Niğde Üniversitesinde yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır.
4– Türk Ocakları Ankara Şubesi Başkanları. Ankara, 2010. 73 s. fotog. 20 cm. (Yayın nu. 46)
5– Ankara Türk Ocağı’nın Kuruluşu ve Faaliyetleri (1923-2009) / Arzu İpek. Ankara, 2010. 262 s. res. 24 cm. (Yayın nu. 48. Araştırma dizisi; 11). Bu eser, Gazi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezinde yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır.
6– Hüseyin Namık Orkun’un Hayatı ve Eserleri / Sabriye Gülay Çimen. Ankara, 2011. XV,237 s. res. 24 cm. (Yayın nu. 49, Araştırma dizisi; 12). Bu eser, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsünde yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır.
7– Türk Düşünce ve Siyaset Hayatında Dr. Fethi Tevetoğlu / Mert Gönül. Ankara, 2011. 203 s. 24 cm. (Yayın nu. 50, Araştırma dizisi; 13). Bu eser, Hacettepe Üniversitesinde doktora tezi olarak hazırlanmıştır.
8- Türk Ocakları ve Atatürk / Nermin Kılıç. Ankara, Türk Ocakları Ankara Şubesi, 2012. 205 s. 24 cm. (Yayın nu. 52, Araştırma dizisi; 14). Bu eser, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi’nde yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır.
9- Türk Ocaklarının 100 Yıllık Yayın Faaliyetleri (1912-2012) / İbrahim Karaer, Ankara: 2012, 207 s. 24 cm. (Yayın nu. 54, Araştırma dizisi; 15)
10- Türk Ocakları ve Türk Yurdu Dergisi Hakkında Tezler / Yücel Hacaloğlu – İbrahim Karaer. Ankara, 2013, 160 s. 22 cm. (Yayın nu. 55).
11- Türk Ocaklarına Genel Merkezlik Yapan Mekanlar / Yücel Hacaloğlu – İbrahim Karaer. Ankara, 2013, 110 s. 22 cm. (Yayın nu. 56).
12- Ankara Türk Ocağının 90. Yıl Albümü / Yücel Hacaloğlu – Sergen Çirkin. Ankara, 2014, 258 s. (Yayın nu. 58).
13- Türk Ocakları İdeolojisi ve Mimarisi (1912-1931) / Oğuzhan Bozdağ. Ankara, 2014, 232 s. (Yayın nu. 59). Bu eser, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Ana Bilim Dalında Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanmıştır.
14- Türk Ocakları Ankara Şubesinin kuruluşu, amacı, başkanları ve faaliyetleri hakkında bilgi içeren ve 2000 yılında yayımlanan “Ankara Türk Ocağı” adlı 20 sayfalık broşürü de bu gruba dahil ettik.
C- Ankara Türk Ocağı düzenlediği konferans, panel ve sempozyumlarda sunulan tebliğleri ve yapılan konuşma metinlerini kitap halinde yayınlanmıştır. Bu yayınlarda Türkçülük, milliyetçilik, milli birlik, milli bütünlük, milli güvenlik, milli egemenlik, milli kültür, Türk dünyası, Doğu Türkistan, Hocalı Soykırımı, Kıbrıs, Kırım, Kuzey Irak, Dış Politika, Ortadoğu, Filistin, Büyük Ortadoğu Projesi, Şark Meselesi, Terör, Ülkücülük, Türk Dünyası Gençlik Kurultayları gibi önemli konular ve olaylar ile Alparslan Türkeş, Nihal Atsız, Mehmet Akif Ersoy, Tevfik İleri, Cafer Seydahmet Kırımer, Hüseyin Namık Orkun, Mehmet Emin Resulzade, Osman Turan, Nejdet Sançar, Galip Erdem ve Yücel Hacaloğlu gibi şahsiyetlerin Türklüğe hizmetleri ele alınmıştır.
1– Doğu Türkistan ve Türk Kültürü / haz. Yücel Hacaloğlu. Ankara, 2002, 44 s. 20 cm. (Yayın nu. 1). Bu eser, Türk Ocakları Ankara Şubesinin 9 Mart 2002 tarihinde düzenlediği “Doğu Türkistan ve Türk Kültürü” konulu panelde yapılan konuşma metinlerinden oluşmuştur. Panelde; Dursun Yıldırım, Ümit Özdağ, Mehmet S. Erol, Erkin Ekrem, Ebubekir Türksoy, Kerim Ünal konuşmuşlardır.
2– Aydınlarımız ve Avrupa Birliği / Nuri Gürgür. Ankara, 2003. 64 s. (Yayın nu. 2). Bu eser, Türk Ocakları Genel Başkanı Nuri Gürgür’ün Türk Ocakları Genel Merkezinde ve Ankara Şubesinde verdiği iki konferansın genişletilmiş metnidir.
3– Ateş Altındayız / Nuri Gürgür. Ankara, 2003. 16 s. (Yayın nu. 3). Bu eser, Türk Ocakları Genel Başkanı Nuri Gürgür’ün Türk Yurdu dergisinin Nisan 2003 sayısında yayımlanan başyazısı, önemine binaen Ankara Şubesi tarafından kitap halinde yayımlanmıştır.
4– Milli Birlik ve Milliyetçilik / haz. Yücel Hacaloğlu. Ankara, 2003. 63 s. (Yayın nu. 4). Bu eser, Türk Ocakları Ankara Şubesi tarafından ölümünün altıncı yılı dolayısıyla Alparslan Türkeş’in hatırasına 13 Nisan 2003 tarihinde düzenlenen Milli Birlik ve Milliyetçilik konulu panelde yapılan konuşmalardan oluşmuştur.
5– Türk Dış Politikasında AB – Kıbrıs – Kuzey Irak / Süleyman Demirel. Ankara, 2003. 32 s. 20 cm. (Yayın nu. 5) Bu eser, Türk Ocakları Ankara Şubesi tarafından 22 Mart 2003 tarihinde düzenlenen “Türk Dış Politikasında AB-Kıbrıs-Kuzey Irak” konulu 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından verilen konferansın metnidir.
6– Mehmet Emin Resulzade’yi Anıyoruz / haz. Yücel Hacaloğlu. Ankara, 2004. 39 s. 20 cm. (Yayın nu. 7). Bu eser, Ölümünün 49. yılı münasebetiyle 6 Mart 2004 tarihinde Ankara Türk Ocağı tarafından düzenlenen Mehmet Emin Resulzade’yi Anma Toplantısında yapılan konuşma metinlerinden oluşmuştur.
7- Kuzey Irak – Kıbrıs / Kâmuran İnan, yayına haz. Yücel Hacaloğlu. Ankara, 2004. 53 s. 20 cm. (Yayın nu. 8). Bu eser, Türk Ocakları Ankara Şubesinin 13 Mart 2004 tarihinde Gazi Üniversitesi Sosyal Tesislerinde düzenlediği yemekli toplantıda eski Devlet Bakanı Kâmuran İnan’ın verdiği “Kuzey Irak – Kıbrıs” konulu konferansın metnidir.
8– Milli Devlet ve Büyük Ortadoğu Projesi / yayına haz. Yücel Hacaloğlu. Ankara, 2004. 64 s. 20 cm. (Yayın nu. 9). Bu eser, Türk Ocakları Ankara Şubesi tarafından Alparslan Türkeş’in ölümünün yedinci yılı anısına 10 Nisan 2004 tarihinde düzenlenen “Milli Devlet ve Büyük Ortadoğu Projesi” konulu panelde yapılan konuşma metinlerinden oluşmuştur. Panele; Nuri Gürgür, Anıl Çeçen, Hasan Ali Karasar, Nihat Ali Özcan ve Özcan Yeniçeri konuşmacı olarak katılmışlardır.
9– Milli Kültür, Mozaik Kültürler ve Bölücülük / Nevzat Kösoğlu. Ankara, 2004. 46 s. 20 cm. (Yayın nu. 10). Bu eser, Nevzat Kösoğlu’nun 20 Şubat 2004 tarihinde Türk Ocakları Genel Merkezinde verdiği konferansın metnidir.
10 – Son Hadiselerin Işığında Ortadoğu ve Filistin. Ankara, 2004. 83 s. 20 cm. (Yayın nu. 11). Bu eser, Türk Ocakları Ankara Şubesinin 12 Haziran 2004 tarihinde düzenlediği “Son Hadiselerin Işığında Ortadoğu ve Filistin” konulu panelde yapılan konuşma metinlerinden oluşmuştur.
11- Hacı Bektaş Veli: Hayatı, Fikirleri, Tarikatı / Abdülkadir Sezgin. Ankara, 2004. 92 s. 20 cm. (Yayın nu. 12)
12- Doğumunun 100. Yılında Nihal Atsız / haz. Yücel Hacaloğlu. Ankara, 2005. 102 s. 20 cm. (Yayın nu. 15). Bu eser, Türk Ocakları Ankara Şubesi tarafından Nihal Atsız’ın doğumunun 100. yılı münasebetiyle 20 Ocak 2004 tarihinde düzenlenen panelde yapılan konuşma metinlerinden oluşmuştur.
13- Türk Dünyası İki Yüzyılın Arasında / Orhan Kavuncu. Ankara, 2005. 155 s. 20 cm. (Yayın nu. 16). Orhan Kavuncu tarafından hazırlanan bu eserde; Türk Dünyasının genel durumu, sorun yaşanan bölgeleri, Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile bağımsız Türk Cumhuriyetleri ve Türk toplulukları arasındaki sosyal, kültürel ve ekonomik ilişkiler değerlendirilmiştir.
14- Milliyetçiler İçin Temel Eserler. Ankara, 2005, 43 s. 20 cm. (Yayın nu. 17)
15- Günümüzde Şark Meselesi ve Milli Egemenlik. Ankara, 2005, 59 s. 20 cm. (Yayın nu. 18). Bu eser, Türk Ocakları Ankara Şubesinin 9 Mart 2005 tarihinde düzenlediği “Günümüzde Şark Meselesi ve Milli Egemenlik” konulu panelde yapılan konuşma metinlerinden oluşmuştur.
16- Ölümünün 50. Yılında Prof. Dr. Hüseyin Namık Orkun / haz. Yücel Hacaloğlu. Ankara, 2006. 44 s. fotog, 20 cm. (Yayın nu. 22). Bu eser, Türk Ocakları Ankara Şubesinin 7 Nisan 2006 tarihinde düzenlediği “Ölümünün 50. Yılında Prof. Dr. Hüseyin Namık Orkun” konulu panelde yapılan konuşma metinlerinden oluşmuştur. Panele; Reşat Genç, Konçuy Mergen, Mehmet Şahingöz ve Ahmet Bican Ercilasun konuşmacı olarak katılmışlardır.
17- Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri / İskender Okudan. Ankara, 2006. 99 s. res. 20 cm. (Yayın nu. 23).
18- Çiftçioğlu Nejdet Sançar: Hayatı ve Eserleri / Necmeddin Sefercioğlu. Ankara, 2006. V, 57 s. 20 cm. (Yayın nu. 26)
19- İmparatorluktan Milli Devlete Geçiş. Ankara, 2007. 89 s. 20 cm .- (Yayın nu. 27). Bu eserde, Türk Ocakları Ankara Şubesinin 10 Aralık 2006 tarihinde düzenlediği “İmparatorluktan Milli Devlete Geçiş” konulu panelde yapılan konuşma metinlerinden oluşmuştur. Nuri Gürgür’ün oturum başkanlığını yaptığı panele; Yusuf Halaçoğlu, Mustafa Turan ve Yusuf Sarınay konuşmacı olarak katılmışlardır.
20- Hocalı Soykırımı 26 Şubat 1992. Ankara, , 2007. 60 s, res. 20 cm. (Yayın nu. 28). Bu eser, Türk Ocakları Ankara Şubesi ile Azerbaycan Kültür Derneği Genel Merkezi tarafından 24 Şubat 2007 tarihinde Ankara’da düzenlenen “15. Yılında Hocalı Soykırımı” konulu panelde yapılan konuşma metinlerinden oluşmuştur. Cemil Ünal’ın oturum başkanlığını yaptığı panelde; Cihat Özönder, Ali Külebi, Sinan Oğan ve Hasan Ali Karasar konuşmuşlardır.
21- Ülkücülük Nedir? Ülkücü Kimdir?: Panel (10 Mart 2007). Ankara, 2007. 44 s. 20 cm. (Yayın nu. 30). Bu eser, Galip Erdem’in hatırasına ölümünün 10. yılı dolayısıyla düzenlenen “Ülkücülük Nedir? Ülkücü Kimdir?” konulu panelde yapılan konuşma metinlerinden oluşmuştur. Sacit Turanlı’nın oturum başkanlığını yaptığı panelde; İdris Yamantürk, Bilge Erdem, İbrahim Metin, Nevzat Kösoğlu, İskender Öksüz, Mustafa Kahramanyol ve Orhan Arslan konuşmuşlardır.
22- Türk Dünyası Gençlik Kurultayları Üzerine / Abdullah Temizkan. Ankara, 2007. 88 s. 20 cm. (Yayın nu. 31. Araştırma dizisi; 3).
23- Türkçü Dergiler / Necmeddin Sefercioğlu. Ankara, 2008. IV,74 s. 20 cm. (Yayın nu. 34, Araştırma dizisi; 4).
24- Vefatının 30. Yılında Prof. Dr. Osman Turan’ı Anıyoruz / haz. Yücel Hacaloğlu. Ankara, 2008. 74 s. 20 cm. (Yayın nu. 35). Bu eser, Türk Ocakları Ankara Şubesi tarafından 19 Ocak 2008 tarihinde düzenlenen “Osman Turan’ı Anma” panelinde yapılan konuşma metinlerinden oluşmuştur. Panelde; Nuri Gürgür, Fuat Turan, Şerif Baştav, Bahaeddin Yediyıldız, Mehmet Öz, M Çağatay Özdemir ve Yusuf Sarınay konuşmuşlardır.
25- Kırım Türklerinin Siyasi Önderi Cafer Seydahmet Kırımer: Hayatı ve Eserleri / Ömer Özcan. Ankara, 2008. 107 s. res. 20 cm. (yayın nu; 37. Araştırma dizisi; 6).
26- Türkiye’nin Bütünlüğü ve Terör: Vefatının 11. Yılında Alparslan Türkeş’in Hatırasına Armağan. Ankara, 2008. 60 s. 20 cm. (Yayın nu. 38). Bu eser, Türk Ocakları Ankara Şubesi tarafından vefatının 11. yılında Alparslan Türkeş’in hatırasına düzenlenen “Türkiye’nin Bütünlüğü ve Terör” konulu panelde yapılan konuşmalar ile Alparslan Türkeş’in 1991 ve 1992 yıllarında TBMM’de yaptığı iki konuşma metninden oluşmuştur. Hasan Celal Güzel’in oturum başkanlığını yaptığı panelde; Orhan Kavuncu, Nihat Ali Özcan, Sadi Çaycı ve Abdülkadir Çevik konuşmuşlardır.
27- Milliyetçilik ve Yeni Yönelişler / Nevzat Kösoğlu. Ankara, 2008. 36 s. 20 cm. (Yayın nu. 39). Türk Ocakları Genel Merkezi tarafından Türk Ocaklarının 96. kuruluş yıldönümü münasebetiyle 29 Mart 2008 tarihinde Ankara Ticaret Odası Salonunda düzenlenen “Milliyetçilik ve Yeni Yönelişler” konulu panelde; Nevzat Kösoğlu’nun yaptığı konuşmanın genişletilmiş metnidir.
28- Nuri Gürgür’ün Türk Ocakları 37. Kurultayını Açış Konuşması / Nuri Gürgür. Ankara, 2008. 28 s. 19 cm. (Yayın nu. 40).
29- Milliyetçi Dernekler / Necmeddin Sefercioğlu. Ankara, 2008. 73 s. 20 cm. (Yayın nu. 41. Araştırma dizisi 7)
30- 3 Mayıs 1944 ve Türkçülük Davası / Necmeddin Sefercioğlu. Ankara, 2009. 68 s. 20 cm. (Yayın nu. 43. Araştırma dizisi; 8)
31- Milli Birliğimiz ve Değişen Dünya Dengeleri. Ankara, 2009. 68 s. fotog. 20 cm. (Yayın nu. 44). Bu eser, Alparslan Türkeş’in anısına ölümünün 12. yıldönümünde Türk Ocakları Ankara Şubesi tarafından 4 Nisan 2009 tarihinde Türkiye Odalar Birliği Salonunda düzenlediği “Milli Birliğimiz ve Değişen Dünya Dengeleri” konulu panelde yapılan konuşma metinlerinden oluşmuştur. Oturum başkanlığını Dursun Yıldırım’ın yaptığı panele; Cemalettin Taşkıran, Anıl Çeçen ve Özcan Yeniçeri konuşmacı olarak katılmışlardır.
32- Vefatının 15. Yılında Türk Kültüründe Liderlik ve Alparslan Türkeş. Ankara, Türk Ocakları Ankara Şubesi, 2012. 48 s. 20 cm. (Yayın nu. 53). Bu eser, Türk Ocakları Ankara Şubesinin 4 Nisan 2012 tarihinde düzenlediği “Vefatının 15. Yılında Türk Kültüründe Liderlik ve Alparslan Türkeş” konulu panelde yapılan konuşma metinlerinden oluşmuştur.
33- Emperyalizme Direnen Türk: Mehmet Akif Ersoy / Nurullah Çetin. Ankara, 2015, 32 s. (Yayın nu. 60)
34- Türk Milliyetçiliği Alanında Bazı Ankara Anıları / Necmeddin Sefercioğlu. Ankara, 2016, 128 s. (Yayın nu. 63)
35- Dört Türk Büyüğü Üzerine / Yücel Hacaloğlu. Ankara, 2018, 112 s. (Yayın nu. 64).
36- Türkçülükte Karabasanlar Dönemi / Necmeddin Sefercioğlu. Ankara, 2018, 74 s. (Yayın nu. 65).
37- Türkiye’nin Milli Güvenliği ve Türklüğün Meseleleri (Panel Bildirileri). Ankara, 2018, 64 s. (Yayın nu. 66).
38- Türklüğe Adanan Bir Ömür Yücel Hacaloğlu / Sergen Çirkin. Ankara, 2019, 470 s. (Yayın nu. 67)
Ç- Ankara Türk Ocağı, araştırma eserlerin yanı sıra kahramanlık şiirleri, destanlarımız, marşlarımız ve türkülerimiz ile ilgili dört kitap yayınlamıştır.
1- Marşlarımız ve Destanî Şiirlerimiz / haz. Yücel Hacaloğlu. Ankara, 2004. 117 s. 20 cm. (Yayın nu. 13)
2- Altaylardan Tunaya Türk Dünyasından Seçme Türkülerimiz. Ankara, 2005. 200 s. 20 cm. (Yayın nu. 19)
3- Marşlarımız ve Destanlaşmış Şiirlerimiz. Ankara, 2007. 42 s. 20 cm. (Yayın nu. 29)
4- Kahramanlık Şiirleri, Türkülerimiz, Marşlarımız / Meriç Coşkun. Ankara, 2015, 112 s. (Yayın nu. 61)
D- Ankara Türk Ocağı lise öğrencileri arasında “23 Nisan Milli Egemenlik ve Bağımsızlık”, “Ergenekon Destanı”, “Yahya Kemal Beyatlı’nın Şiirlerinde ve Nesirlerinde Vatan Sevgisi”, “Atatürk ve Çanakkale” konulu ödüllü kompozisyon yarışmaları düzenlemiş; bu yarışmalarda dereceye giren yazılar ve ödül törenlerinde yapılan konuşma metinlerinden oluşan beş kitap yayımlamıştır. Ankara Türk Ocağının lise öğrencilerine yönelik bu yayınları sivil toplum kuruluşlarına örnek olacak niteliktedir. Lise çağındaki gençlere değer veren ve onları öne çıkaran bu tür faaliyetlerin çok önemli olduğunu düşünüyoruz.
1– Ses Bayrağımız: Türkçemiz (Yavuz Bülent Bakiler), Ziya Gökalp Yazı Yarışması Armağan Töreni / haz. Yücel Hacaloğlu. Ankara, 2005. 160 s. 20 cm. (Yayın nu. 14)
2– Çanakkale Zaferinin 90. Yılında: Atatürk ve Çanakkale. Ankara, 2005. 61 s. 20 cm. (Yayın nu. 20)
3– 23 Nisan Milli Egemenlik ve Bağımsızlık: Ödüllü Yarışma. Ankara, 2006. 36 s. res. 20 cm. (Yayın nu. 24)
4– Ergenekon Destanının Düşündürdükleri: Ödüllü Yarışma. Ankara, 2007. 48 s. fotog. 20 cm. (Yayın nu. 32)
5– Yahya Kemal’de Vatan Sevgisi. Ankara, 2009. 45 s. res. 20 cm. (Yayın nu. 42)
Ankara Türk Ocağı Gençlik Kolları Haber Bülteni (Ekim-Aralık 2009 ve Ocak–Mart 2010)
Yukarıda saydığımız kitapların yanı sıra Ankara Türk Ocağı Gençlik Kolları Ekim-Aralık 2009 ve Ocak–Mart 2010 tarihlerinde iki sayı Haber Bülteni yayımlanmıştır. Bu bültenin nüshalarına ulaşamadık. Rahmetli Yücel Hacaloğlu’ndan aldığım bilgiye göre; resimli ve 24 sayfa halinde yayımlanan Bültende; Ankara Türk Ocağı faaliyetleri ve güncel konularla ilgili yazılar yer almıştır. Bu vesileyle Türk Ocakları Genel Merkezi ve Ankara şubesi tarafından yayınlanan birçok eserde imzası ve katkısı olan ve yarım asırdan fazla Türk Yurdu dergisine emek veren Yücel Hacaloğlu’nu bir kez daha rahmet ve şükranla anıyorum.
Ankara Türk Ocağının 1923’ten Günümüze Yayınladığı Dergi ve Bültenler
1- Türk Yurdu Dergisi, 15 Mart – 15 Haziran 1339 (1923), yıl: 1, sayı: 1-4
2- Ankara Türkocağı İleri Saz Teşkilatı Bülteni, 15 Haziran – 15 Kasım 1957, sayı: 1-5
3- Ankara Türkocağı Haber Bülteni, 15 Mayıs – 31 Mayıs 1965, sayı: 1-2
4- Ankara Türk Ocağı Gençlik Kolları Haber Bülteni, Ekim-Aralık 2009 ve Ocak–Mart 2010, sayı: 1-2
SONUÇ
Ankara Türk Ocağı, diğer Ocaklar gibi kurduğu internet sitesiyle gelişen teknolojinin imkanlarından yararlanmaktadır. Ayrıca Türk Ocakları Genel Merkezi Tv ve Türk Yurdu Tv Youtube kanalları hizmete açılmıştır. Ankara Ocağının instagram, facebook ve twitter hesapları mevcuttur. Gelişen teknoloji basılı kitap, dergi ve gazetenin gücünü sarsmıştır. Fakat bilginin paylaşımında ve gelecek kuşaklara aktarımında basılı kaynaklar hala önemini korumaktadır. Elektronik ortamda bilgiye erişim daha kolay ve daha hızlıdır. Türkçüler, geniş bir coğrafyada yaşayan bütün Türklere ulaşmak, Türklük bilincini geliştirmek, dil ve kültür birliğini sağlamak için, basılı yayınların yanı sıra elektronik haberleşme imkanlarından daha çok yararlanmalıdır. Başlangıçtan itibaren yenilikçi fikirleri savunan ve uygulayan Türk Ocakları ve Türkçülerin bu konuda daha çok gayret göstereceklerini ve bunu başaracaklarına inanıyorum.
KAYNAKLAR
– Karaer, İbrahim (1992), Türk Ocakları (1912-1931), Ankara: Sistem Ofset
– Karaer, İbrahim (2012) Türk Ocaklarının 100 Yıllık Yayın Faaliyetleri (1912-2012), Ankara: Boyut Matbaacılık
– Türk Ocağının Nizamname-i Esas ve Dâhilisi (1328), İstanbul:
– Türk Ocakları 102 Yaşında: 43. Olağan Büyük Kurultay Raporu, Ankara 19 Nisan 2014, Ankara:
– Türk Ocakları 104 Yaşında: 44. Olağan Büyük Kurultay Raporu, Ankara 30 Nisan 2016, Ankara: Epamat Basım Yayım
– Türk Ocakları 107 Yaşında: 45. Olağan Büyük Kurultay Raporu, Ankara, 27 Nisan 2019, Ankara: Korza Basım
– Türk Ocakları 110 Yaşında: 46. Olağan Büyük Kurultay Raporu, Ankara, 14 Mayıs 2022, Ankara: Öztunç Matbaa
– Uzun (Baboğlu), Mehmet (Yaz 2004), “Türk Ocağı Matbaaları ve Bu Matbaalarda Basılan Kitaplar”, Müteferrika, sayı: 25
– Uzun (Baboğlu), Mehmet (Mart 2011), “Türk Ocaklarının Kuruluşundan Günümüze Çıkardığı Süreli Yayınlar Bibliyografyası”, Türk Yurdu, 283
NOT: Ankara Türk Ocağı tarafından 22 Kasım 2023 tarihinde Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Konferans Salonunda düzenlenen “Cumhuriyetin 100. Yılında Ankara Türk Ocağı” konulu sempozyumda sunduğum tebliğin metnidir.
Yorum bulunmamaktadır.